Tiền công trong chủ nghĩa tư bản là gì? Phân biệt tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế
Ngày: 20/12/2023
Theo kiến thức của kinh tế chính trị Mác - Lênin, tiền công là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hóa sức lao động và là giá cả của hàng hóa sức lao động. Trong đó, tiền công được phân loại thành tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế. Hãy cùng Ôn thi sinh viên tìm hiểu nhé!

I. Bản chất của tiền công
1. Khái niệm
Tiền công là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hóa sức lao động, là giá cả của hàng hóa sức lao động. Là biểu hiện bên ngoài của đời sống chủ nghĩa tư bản, công nhân làm việc cho nhà tư bản trong một thời gian nhất định, sản xuất ra một lượng hàng hóa hay hoàn thành một số công việc nào đó thì nhà tư bản trả cho công nhân một số tiền nhất định gọi là tiền công.
<?> Vì sao người ta thường lầm tưởng rằng tiền công là giá cả của lao động?
Nếu lao động là hàng hóa, thì nó phải có trước, phải được vật hóa trong một hình thức cụ thể nào đó. Tiền đề để cho lao động vật hóa được là phải có tư liệu sản xuất. Nhưng nếu người lao động có tư liệu sản xuất, thì họ sẽ bán hàng hóa do mình sản xuất ra, chứ không bán "lao động".
<?> Vì sao người ta thường lầm tưởng rằng tiền công là giá cả của lao động?
Nếu lao động là hàng hóa, thì nó phải có trước, phải được vật hóa trong một hình thức cụ thể nào đó. Tiền đề để cho lao động vật hóa được là phải có tư liệu sản xuất. Nhưng nếu người lao động có tư liệu sản xuất, thì họ sẽ bán hàng hóa do mình sản xuất ra, chứ không bán "lao động".
2. Nguồn gốc
Nguồn gốc của tiền công chính là do hao phí sức lao động của người lao động làm thuê tự trả cho mình thông qua sổ sách của người mua hàng hóa sức lao động.
II. Các hình thức cơ bản của tiền công
Tiền công có hai hình thức cơ bản là tiền công tính theo thời gian và tiền công tính theo sản phẩm.
Tiền công tính theo giờ | Tiền công tính theo sản phẩm | |
Khái niệm | Tiền công tính theo thời gian là hình thức tiền công mà số lượng của nó ít hay nhiều tùy theo thời gian lao động của công nhân (giờ, ngày, tháng) dài hay ngắn. Trong đó trả theo giờ là chính xác nhất. Tiền công trả theo thời gian thường được trả cho những công việc không định lượng được một cách cụ thể. | Tiền công tính theo sản phẩm là hình thức tiền công mà số lương của nó phụ thuộc vào số lượng sản phẩm hay số lượng những bộ phận của sản phẩm mà công nhân đã sản xuất ra hoặc là số lượng công việc đã hoàn thành. |
Yếu tố ảnh hưởng | + Độ dài của thời gian lao động + Cường độ lao động + Tính chất công việc + Trình độ tay nghề, kinh nghiệm của người lao động |
Mỗi sản phẩm được trả công theo một đơn giá nhất định. Gọi là đơn giá tiền công và nó được xác định bằng thương số giữa tiền công trung bình của công nhân trong một ngày với số lượng sản phẩm trung bình mà một công nhân sản xuất ra trong một ngày. |
Phân loại | Tiền công giờ, tiền công ngày, tiền công tuần, tiền công tháng | x |
III. Phân biệt tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế
Nội dung | Tiền công danh nghĩa | Tiền công thực tế |
Khái niệm | Tiền công danh nghĩa là số tiền mà người công nhân nhận được do bán sức lao động của mình cho nhà tư bản. Tiền công được sử dụng để tái sản xuất sức lao động, nên tiền công danh nghĩa phải được chuyển hóa thành tiền công thực tế. | Tiền công thực tế là tiền công được biểu hiện bằng số lượng hàng hóa tiêu dùng và dịch vụ mà công nhân mua được bằng tiền công danh nghĩa của mình. |
Quan hệ giá cả hàng hoá với tiền công | Tiền công danh nghĩa là số tiền mà người lao động nhận được sau khi làm việc → Vì vậy đây là giá cả thị trường của hàng hóa sức lao động và phụ thuộc vào quan hệ cung - cầu về hàng hóa sức lao động trên thị trường. nên nó có thể tăng lên hay giảm xuống tùy theo sự biến động của quan hệ cung - cầu về hàng hóa sức lao động trên thị trường. Giả sử, nếu cung về sức lao động trên thị trường lớn hơn so với cầu về sức lao động thì lúc này tiền công danh nghĩa sẽ nhỏ hơn so với giá trị hàng hóa sức lao động |
Tiền công thực tế là số lượng tư liệu sinh hoạt và dịch vụ mà người lao động có thể mua được bằng tiền công danh nghĩa. Ví dụ như lương thực, thực phẩm, các đồ dùng sinh hoạt trong gia đình, phương tiện đi lại, vui chơi giải trí…. Vậy nên nó có quan hệ tỉ lệ thuận với tiền công danh nghĩa và quan hệ tỉ lệ nghịch với giả cả tư liệu sinh hoạt và dịch vụ khi các điều kiện khác không đổi. Điều này thể hiện rõ nét khi tiền công danh nghĩa không đổi nhưng có lạm phát làm cho giá cả tư liệu sinh hoạt và dịch vụ tăng thì người làm công ăn lương với mức lương danh nghĩa như cũ sẽ giảm tiền lương thực tế |
Đối với người sử dụng lao động | Tiền công danh nghĩa được quy định cụ thể trên hợp đồng lao động. | Tiền công thực tế không được quy định trên hợp đồng lao động. |
Đối với người lao động | Là cơ sở để tính toán số tiền nhận hàng tháng của người lao động theo giao kết trên hợp đồng đã ký với người sử dụng lao động. Đây là căn cứ để tính thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân. | Là số tiền công danh nghĩa quy đổi ra hàng hóa, dịch vụ mà người lao động có thể mua/ sử dụng. |
Ví dụ |
Công ty A ký hợp đồng lao động với chị C thỏa thuận về các nội dung trả tiền lương như sau:
Làm đủ 26 ngày công:
⇒ Tổng tiền công danh nghĩa (bao gồm các khoản phụ cấp) = 5000 + 500 + 200 = 5700 (triệu đồng)
Các chi phí sinh hoạt thực tế của chị B phát sinh trong 1 tháng như sau: + Tiền ăn bữa sáng, bữa tối trung bình 1 tháng của người lao động là 1.200.000 đồng. + Tiền điện thoại trung bình 1 tháng 200.000 đồng. + Nuôi 1 con nhỏ, tiền sữa và các chi phí khác là: 3.000.000 đồng/tháng + Tiền mua các vật dụng đồ dùng sinh hoạt cần thiết khác: 500.000 đồng/tháng Như vậy, tổng chi phí sinh hoạt thực tế là: 1.200.000 + 200.000 + 3.000.000 + 500.000 = 4.900.000 đồng |
Thứ người lao động quan tâm là tiền công thực tế. Từ đó hiểu được, trong điều kiện thực tế, nhà nước luôn cố gắng giảm lạm phát, duy trì lạm phát ở mức thấp để ổn định được giá cả của hàng hóa (đặc biệt là hàng hóa thiết yếu), để ổn định được tiền công cho người lao động vì tiền công thực tế có quan hệ tỉ lệ nghịch với giá cả tư liệu sinh hoạt và dịch vụ, nên để ổn định được cuộc sống của người lao động thì phải bình ổn được giá cả nên đây là ý nghĩa rất lớn mà nhà nước chúng ta đang thực hiện.
Trên đây là toàn bộ nội dung tiền công trong chủ nghĩa tư bản! Hy vọng bài viết này hữu ích với bạn, ghé ngay website Ôn thi sinh viên để tìm cho mình lộ trình ôn tập phù hợp nhé!!

Liên hệ tương tác trực tiếp qua zalo: 0359.286.819 (chị Linh - giải quyết khó khăn môn Nguyên lý kế toán, Kế toán tài chính TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC)
💥Giải đáp FREE các câu hỏi về NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
💥Nhận gia sư 1-1 cấp tốc cho người mất gốc (online/offline)
💥Nhận booking giải bài tập về nhà, đề cương ôn tập , làm mẫu các đề thi (có đáp án và giải thích chi tiết)
Đọc chi tiết dịch vụ tại đây
📍 KHÔNG NHẬN THI HỘ - HỌC LÀ HIỂU BẢN CHẤT

Liên hệ tương tác trực tiếp qua zalo: 0359.286.819 (chị Linh - giải quyết khó khăn môn Nguyên lý kế toán, Kế toán tài chính TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC)
💥Giải đáp FREE các câu hỏi về NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
💥Nhận gia sư 1-1 cấp tốc cho người mất gốc (online/offline)
💥Nhận booking giải bài tập về nhà, đề cương ôn tập , làm mẫu các đề thi (có đáp án và giải thích chi tiết)
Đọc chi tiết dịch vụ tại đây
📍 KHÔNG NHẬN THI HỘ - HỌC LÀ HIỂU BẢN CHẤT