Phân tích nội dung cơ bản của cặp phạm trù Nguyên nhân và Kết quả? Ý Nghĩa phương pháp luận của việc nghiên cứu cặp phạm trù này?
Ngày: 14/01/2024
Nguyên nhân và kết quả là một cặp phạm trù trong phép biện chứng duy vật của chủ nghĩa Mác - Lenin. Cặp phạm trù này bao gồm những nội dung gì? Hãy cùng Ôn thi sinh viên tìm hiểu trong bài viết này!
1. Khái niệm nguyên nhân, kết quả
- Nguyên nhân: dùng để chỉ sự tác động lẫn nhau giữa các mặt trong một sự vật, hiện tượng, hoặc giữa các sự vật, hiện tượng với nhau, từ đó tạo ra sự thay đổi nhất định
- Kết quả: là khái niệm dùng để chỉ những biến đổi xuất hiện do sự tác động lẫn nhau giữa các mặt, các yếu tố trong 1 sự vật, hiện tượng hoặc giữa các sự vật, hiện tượng
VD: tương tác của dòng điện và dây tóc của bóng đèn là nguyên nhân làm cho bóng đèn phát sáng
- Kết quả: là khái niệm dùng để chỉ những biến đổi xuất hiện do sự tác động lẫn nhau giữa các mặt, các yếu tố trong 1 sự vật, hiện tượng hoặc giữa các sự vật, hiện tượng
VD: tương tác của dòng điện và dây tóc của bóng đèn là nguyên nhân làm cho bóng đèn phát sáng
2. Tính chất của mối liên hệ giữa nguyên nhân và kết quả
- Tính khách quan: mối liên hệ nhân quả là cái vốn có của bản thân sự vật, không phụ thuộc vào ý thức của con người
- Tính phổ biến: mối liên hệ nhận quả xảy ra trong mọi sự vật, hiện tượng và trong lĩnh vực cả tự nhiên, xã hội và tư duy con người.
- Tính tất yếu: Cùng 1 nguyên nhân nhất định, trong những điều kiện giống nhau sẽ gây ra kết quả như nhau.
- Tính phổ biến: mối liên hệ nhận quả xảy ra trong mọi sự vật, hiện tượng và trong lĩnh vực cả tự nhiên, xã hội và tư duy con người.
- Tính tất yếu: Cùng 1 nguyên nhân nhất định, trong những điều kiện giống nhau sẽ gây ra kết quả như nhau.
3. Mối quan hệ biện chứng giữa nguyên nhân và kết quả
- Không có nguyên nhân nào không dẫn tới kết quả nhất định và ngược lại, không có kết quả nào không có nguyên nhân (có nhân ắt có quả)
Ví dụ: Muốn có kết quả học tập tốt, cần phải gieo nhân tốt như cố gắng nỗ lực học tập từng ngày
- Nguyên nhân là cái sinh ra kết quả nên nguyên nhân luôn có trước kết quả, còn kết quả bao giờ cũng xuất hiện sau nguyên nhân
Ví dụ: Bão (nguyên nhân) xuất hiện trước dẫn đến sự thiệt hại của hoa màu, mùa màng do bão gây ra (kết quả xuất hiện sau)
- Mỗi nguyên nhân thì có thể sinh ra một hoặc nhiều kết quả, 1 kết quả có thể do 1 hoặc nhiều nguyên nhân
Ví dụ: Dịch bệnh COVID (nguyên nhân) đã gây ra bao hệ quả cho cuộc sống mọi người về cả tinh thần và vật chất, gây ra bất ổn về kinh tế xã hội, về sức khỏe, tính mạng của người dân, thay đổi nếp sống sinh hoạt hàng ngày của mọi người, vá lại tầng ozon… Ô nhiễm môi trường (kết quả) có thể do rất nhiều nguyên nhân ví dụ như người dân xả rác không đúng quy định, các nhà máy nước thải, xí nghiệp, sử dụng thuốc trừ sâu, kích thích gây hại
Ví dụ: Muốn có kết quả học tập tốt, cần phải gieo nhân tốt như cố gắng nỗ lực học tập từng ngày
- Nguyên nhân là cái sinh ra kết quả nên nguyên nhân luôn có trước kết quả, còn kết quả bao giờ cũng xuất hiện sau nguyên nhân
Ví dụ: Bão (nguyên nhân) xuất hiện trước dẫn đến sự thiệt hại của hoa màu, mùa màng do bão gây ra (kết quả xuất hiện sau)
- Mỗi nguyên nhân thì có thể sinh ra một hoặc nhiều kết quả, 1 kết quả có thể do 1 hoặc nhiều nguyên nhân
Ví dụ: Dịch bệnh COVID (nguyên nhân) đã gây ra bao hệ quả cho cuộc sống mọi người về cả tinh thần và vật chất, gây ra bất ổn về kinh tế xã hội, về sức khỏe, tính mạng của người dân, thay đổi nếp sống sinh hoạt hàng ngày của mọi người, vá lại tầng ozon… Ô nhiễm môi trường (kết quả) có thể do rất nhiều nguyên nhân ví dụ như người dân xả rác không đúng quy định, các nhà máy nước thải, xí nghiệp, sử dụng thuốc trừ sâu, kích thích gây hại
- Nguyên nhân và kết quả có thể thay đổi vị trí cho nhau tùy theo từng mối quan hệ. Điều đó có nghĩa là một sự vật, hiện tượng nào đó trong môi quan hệ này có thể là nguyên nhân, nhưng khi đặt vào trong một trường hợp, bối cảnh khác, thì nó lại là kết quả và ngược lại.
Ví dụ: lũ là nguyên nhân gây ra bao thiệt hại về người và của, nhưng nó cũng là kết quả của hiện tượng mưa lớn và kéo dài, địa hình bị chia cắt mạnh,…
- Trong thế giới, không có nguyên nhân đầu tiên và cũng không có kết quả cuối cùng.
Ví dụ: quả na => cây na => quả na.
=> Vì vậy, muốn biết đâu là nguyên nhân, đâu là kết quả chúng ta cần đặt nó trong một mối tương quan nhất định.
4. Ý nghĩa phương pháp luận
- Vì nguyên nhân sinh ra kết quả nên trong nhận thức và trong thực tiễn, muốn hiểu được sự vật thì phải tìm ra nguyên nhân xuất hiện của nó; muốn loại bỏ một sự vật hiện tượng thì phải loại bỏ nguyên nhân của nó
- Vì nguyên nhân luôn có trước kết quả nên muốn tìm nguyên nhân của 1 hiện tượng nào đấy ta cần tìm trong những sự kiện xảy ra từ trước khi hiện tượng đó xuất hiện
- Một kết quả có thể do nhiều nguyên nhân sinh ra nên trong hoạt động thực tiễn cần phân loại các nguyên nhân để có phương pháp giải quyết đúng đắn.
- Vì nguyên nhân luôn có trước kết quả nên muốn tìm nguyên nhân của 1 hiện tượng nào đấy ta cần tìm trong những sự kiện xảy ra từ trước khi hiện tượng đó xuất hiện
- Một kết quả có thể do nhiều nguyên nhân sinh ra nên trong hoạt động thực tiễn cần phân loại các nguyên nhân để có phương pháp giải quyết đúng đắn.
5. Tài liệu ôn tập Triết học Mác - Lênin
Để có thể học tập môn học này hiệu quả, sinh viên cần chú ý ôn tập cả lý thuyết và bài tập. Tài liệu Ôn thi sinh viên có đầy đủ và chi tiết nội dung các chương, bên cạnh đó, các bạn cũng được tham gia thi thử các chương và tham khảo đề thi của các năm khác.
Một số nội dung được đề cập trong khóa học
Hy vọng bài viết này hữu ích với bạn. Chúc các bạn học tốt nhé!
Liên hệ tương tác trực tiếp qua zalo: 0359.286.819 (chị Linh - giải quyết khó khăn môn Nguyên lý kế toán, Kế toán tài chính TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC)
💥Giải đáp FREE các câu hỏi về NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
💥Nhận gia sư 1-1 cấp tốc cho người mất gốc (online/offline)
💥Nhận booking giải bài tập về nhà, đề cương ôn tập , làm mẫu các đề thi (có đáp án và giải thích chi tiết)
Đọc chi tiết dịch vụ tại đây
📍 KHÔNG NHẬN THI HỘ - HỌC LÀ HIỂU BẢN CHẤT
Liên hệ tương tác trực tiếp qua zalo: 0359.286.819 (chị Linh - giải quyết khó khăn môn Nguyên lý kế toán, Kế toán tài chính TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC)
💥Giải đáp FREE các câu hỏi về NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
💥Nhận gia sư 1-1 cấp tốc cho người mất gốc (online/offline)
💥Nhận booking giải bài tập về nhà, đề cương ôn tập , làm mẫu các đề thi (có đáp án và giải thích chi tiết)
Đọc chi tiết dịch vụ tại đây
📍 KHÔNG NHẬN THI HỘ - HỌC LÀ HIỂU BẢN CHẤT