Quan hệ pháp luật bao gồm những gì? Phân tích quan hệ pháp luật
Ngày: 09/01/2024
Nội hàm của quan hệ pháp luật bao gồm các bộ phận có những nét đặc thù riêng và gọi là chủ thể, nội dung, khách thể. Hãy cùng Ôn thi sinh viên tìm hiểu về từng yếu tố nhé!
'1. Chủ thể của quan hệ pháp luật
a. Khái niệm chủ thể của quan hệ pháp luật
- Chủ thể của quan hệ pháp luật là các cá nhân, tổ chức tham gia quan hệ pháp luật và có những điều kiện do pháp luật quy định
- Năng lực chủ thể bao gồm năng lực pháp luật và năng lực hành vi:
+ Năng lực pháp luật: là toàn bộ những quyền và nghĩa vụ mà các cá nhân, tổ chức được hưởng theo quy định của pháp luật
+ Năng lực hành vi: khả năng mà nhà nước thừa nhận cho các cá nhân, tổ chức bằng hành vi của mình có thể xác lập, thực hiện các quyền và nghĩa vụ pháp lí.
- Năng lực chủ thể bao gồm năng lực pháp luật và năng lực hành vi:
+ Năng lực pháp luật: là toàn bộ những quyền và nghĩa vụ mà các cá nhân, tổ chức được hưởng theo quy định của pháp luật
+ Năng lực hành vi: khả năng mà nhà nước thừa nhận cho các cá nhân, tổ chức bằng hành vi của mình có thể xác lập, thực hiện các quyền và nghĩa vụ pháp lí.
b. Các loại chủ thể của quan hệ pháp luật
- Chủ thể của quan hệ pháp luật bao gồm cá nhân và tổ chức:
+ Cá nhân: chủ thể cá nhân gồm có công dân, người nước ngoài và người không có quốc tịch.
+ Tổ chức: các tổ chức là chủ thể của quan hệ pháp luật bao gồm: pháp nhân, nhà nước và các tổ chức khác.
+ Cá nhân: chủ thể cá nhân gồm có công dân, người nước ngoài và người không có quốc tịch.
+ Tổ chức: các tổ chức là chủ thể của quan hệ pháp luật bao gồm: pháp nhân, nhà nước và các tổ chức khác.
2. Khách thể của quan hệ pháp luật
- Khách thể của quan hệ pháp luật là những lợi ích vật chất, tinh thần hoặc các lợi ích xã hội khác mà các chủ thể mong muốn đạt được khi tham gia các quan hệ xã hội.
- Lợi ích mà các chủ thể hướng tới trong quan hệ pháp luật phải phù hợp với lợi ích của nhà nước và của xã hội nói chung.
- Lợi ích mà các chủ thể hướng tới trong quan hệ pháp luật phải phù hợp với lợi ích của nhà nước và của xã hội nói chung.
3. Nội dung của quan hệ pháp luật
- Nội dung của quan hệ pháp luật bao gồm quyền và nghĩa vụ pháp lí của chủ thể tham gia quan hệ pháp luật.
- Quyền chủ thể: Là khả năng của chủ thể được xử sự theo những cách thức nhất định mà pháp luật cho phép.
- Quyền chủ thể là sự thống nhất giữa 3 khả năng sau:
+ Có thể tự thực hiện những hành động nhất định (tự xử sự)
+ Có thể yêu cầu chủ thể bên kia của quan hệ phải thực hiện những hành động nào đó để đáp ứng việc thực hiện quyền của mình.
+ Có thể yêu cầu các cơ quan nhà nước có thẩm quyền bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm hại.
- Quyền chủ thể: Là khả năng của chủ thể được xử sự theo những cách thức nhất định mà pháp luật cho phép.
- Quyền chủ thể là sự thống nhất giữa 3 khả năng sau:
+ Có thể tự thực hiện những hành động nhất định (tự xử sự)
+ Có thể yêu cầu chủ thể bên kia của quan hệ phải thực hiện những hành động nào đó để đáp ứng việc thực hiện quyền của mình.
+ Có thể yêu cầu các cơ quan nhà nước có thẩm quyền bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm hại.
Xem thêm: Tổng hợp bài tập chia tài sản thừa kế
- Nghĩa vụ chủ thể: là cách xử sự mà chủ thể buộc phải thực hiện theo quy định của pháp luật nhằm đáp ứng việc thực hiện quyền của chủ thể khác.
- Nghĩa vụ pháp lý bao gồm những sự cần thiết phải xử sự sau:
+ Phải tiến hành một số hoạt động nhất định
+ Phải kiềm chế không thực hiện một số hoạt động nhất định
+ Phải chịu trách nhiệm pháp lý khi xử sự không đúng với những quy định của pháp luật
=> Quyền và nghĩa vụ chủ thể bao giờ cũng là thể thống nhất. Quyền của bên này là nghĩa vụ tương ứng đối với bên kia và ngược lại. Quyền và nghĩa vụ chủ thể do pháp luật quy định nhưng số lượng, nội dung các hoạt động mà chủ thể tiến hành trong quan hệ pháp luật cụ thể do các bên xác lập.
4. Ví dụ về quan hệ pháp luật
Phân tích các yếu tố của quan hệ pháp luật trong mối quan hệ sau: anh Nguyễn Văn A bị chiến sĩ cảnh sát giao thông xử phạt về hành vi không đội mũ bảo hiểm khi điều khiển xe mô tô tham gia giao thông. Ngoài ra, xác định sự kiện pháp lý của quan hệ pháp luật trong tình huống trên.
1, Chủ thể của quan hệ pháp luật: anh Nguyễn Văn A và chiến sĩ cảnh sát
2, Nội dung quan hệ pháp luật:
- Anh A có quyền được điều khiển xe mô tô khi tham gia giao thông và có nghĩa vụ phải chấp hành nghiêm túc luật an toàn giao thông, nộp phạt theo quy định khi vi phạm
- Cảnh sát có quyền được xử phạt anh A về hành vi không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông và có nghĩa vụ phải thực hiện nghiêm túc trách nhiệm thi hành nhiệm vụ.
3, Khách thể quan hệ pháp luật:
- Tham gia giao thông an toàn và không gây ảnh hưởng đến các phương tiện khác
4, Sự kiện pháp lý:
Anh Nguyễn Văn A đi xe mô tô tham gia giao thông không đội mũ bảo hiểm và bị xử phạt bởi chiến sĩ cảnh sát, là sự kiện pháp lý làm phát sinh quan hệ pháp luật giữa anh A và chiến sĩ cảnh sát.
1, Chủ thể của quan hệ pháp luật: anh Nguyễn Văn A và chiến sĩ cảnh sát
2, Nội dung quan hệ pháp luật:
- Anh A có quyền được điều khiển xe mô tô khi tham gia giao thông và có nghĩa vụ phải chấp hành nghiêm túc luật an toàn giao thông, nộp phạt theo quy định khi vi phạm
- Cảnh sát có quyền được xử phạt anh A về hành vi không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông và có nghĩa vụ phải thực hiện nghiêm túc trách nhiệm thi hành nhiệm vụ.
3, Khách thể quan hệ pháp luật:
- Tham gia giao thông an toàn và không gây ảnh hưởng đến các phương tiện khác
4, Sự kiện pháp lý:
Anh Nguyễn Văn A đi xe mô tô tham gia giao thông không đội mũ bảo hiểm và bị xử phạt bởi chiến sĩ cảnh sát, là sự kiện pháp lý làm phát sinh quan hệ pháp luật giữa anh A và chiến sĩ cảnh sát.
Bài viết đã cung cấp nội dung về quan hệ pháp luật. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình học tập và nghiên cứu. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm các nguồn tài liệu khác như sách giáo khoa, bài giảng của giảng viên,... để có thêm kiến thức về môn học nhé!!
Liên hệ tương tác trực tiếp qua zalo: 0359.286.819 (chị Linh - giải quyết khó khăn môn Nguyên lý kế toán, Kế toán tài chính TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC)
💥Giải đáp FREE các câu hỏi về NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
💥Nhận gia sư 1-1 cấp tốc cho người mất gốc (online/offline)
💥Nhận booking giải bài tập về nhà, đề cương ôn tập , làm mẫu các đề thi (có đáp án và giải thích chi tiết)
Đọc chi tiết dịch vụ tại đây
📍 KHÔNG NHẬN THI HỘ - HỌC LÀ HIỂU BẢN CHẤT