Tiêu chí | Cộng hòa tổng thống | Cộng hòa đại nghị |
Vai trò của tổng thống | - Vai trò của tổng thống rất lớn, vừa là nguyên thủ quốc gia vừa là người đứng đầu chính phủ - Cách thức bầu cử: do nhân dân trực tiếp bầu ra hoặc do các đại cử tri bầu ra - Quyền lực của tổng thống rất lớn: là người lập ra Chính phủ, kiểm tra, giám sát các hoạt động của Chính phủ; là Tổng Tư lệnh các lực lượng vũ trang. Tổng thống có quyền phủ quyết 1 phần hoặc các đạo luật mà Nghị Viện đưa ra và thực tế quyền này thường xuyên được sử dụng |
- Vai trò của nguyên thủ quốc gia không lớn như tổng thống ở chính thể cộng hòa tổng thống - Cách thức bầu cử: Nghị viện bầu ra và chịu trách nhiệm trước Nghị viện - Quyền lực của tổng thống hết sức hạn chế, chỉ mang tính tượng trưng chứ không có thực quyền. Các văn bản pháp luật của tổng thống ban hành phải có chữ ký của thủ tướng Chính phủ hoặc Bộ trưởng tương ứng, và đó là người chịu trách nhiệm cho văn bản đó |
Chính phủ | - Do tổng thống thành lập, không có chức danh Thủ tướng Chính phủ - Độc lập với Nghị viện - Các bộ trưởng chịu trách nhiệm trước tổng thống và thực tế họ là những người hỗ trợ cho tổng thống |
- Thành lập trên cơ sở của Nghị viện. Theo luật Đảng nào chiếm đa số ghế trong Nghị viện sẽ được thiết lập Chính phủ và người đứng đầu - Chịu trách nhiệm về ngành, lĩnh vực của mình phụ trách trước nghị viện |
Nghị viện | - Nghị viện không có quyền bầu ra tổng thống và chính phủ, không có quyền bỏ phiếu bất tín nhiệm và giải tán Chính phủ. - Nghị viện không kiểm soát các hoạt động của Chính phủ nhưng lại có quyền lực thực tế lớn hơn quyền lực của Nghị viện trong chính thể cộng hòa đại nghị. |
- Nghị viện có quyền bầu phế truất tổng thống, thành lập, kiểm tra, giám sát chính phủ. - Nếu chính phủ không được tín nhiệm hoặc chính phủ phải từ chức tập thể, Nghị viện bị giải tán và tiến hành bầu Nghị viện mới. |
Mức độ vận dụng | Vận dụng ở mức độ cứng rắn. Theo quy định của Hiến pháp thì ở cộng hòa tổng thống, chính phủ ổn định hơn, Nghị viện có thực quyền hơn cộng hòa đại nghị | Vận dụng ở mức độ mềm dẻo ôn hòa NHẬN NGAY TÀI LIỆU ÔN THI PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG TẠI ĐÂY. |
Ví dụ | Hoa Kỳ | Singapore |