Tổng quan về 3 học thuyết X Y Z trong Quản trị nhân lực
Ngày: 26/06/2024
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về 3 học thuyết quản trị nhân lực quan trọng: X, Y, và Z. Mỗi học thuyết đưa ra những giả định khác nhau về bản chất con người. Hãy cùng Ôn thi sinh viên tìm hiểu nhé!
I. Học thuyết X
Học thuyết X hình thành từ năm 1960 được Douglas Mc Gregor sáng lập. Học thuyết này đưa ra giả thuyết có thiên hướng tiêu cực của con người:
- Con người từ khi được sinh ra đã có xu hướng không quan tâm đến nhu cầu của tổ chức, thay vào đó họ tự cho mình là trung tâm.
- Bản tính lười biếng, không muốn làm nhiều việc.
- Không dám chịu trách nhiệm, không có chí tiến thủ, chịu sự lãnh đạo từ người khác.
- Không có sự đổi mới, không được lanh lợi, dễ bị lôi kéo, lừa đảo với những người có dã tâm.
Từ những nhược điểm trên, học thuyết X cung cấp những phương pháp lý luận truyền thống:
- Quản lý nghiêm khắc bằng cách trừng phạt.
- Quản lý ôn hòa dựa trên sự khen thưởng.
- Quản lý nghiêm khắc và công bằng dựa trên sự trừng phạt và khen thưởng.
Ngoài ra, học thuyết X còn được khái quát theo 3 quan điểm:
- Nhà quản trị chịu trách nhiệm tổ chức các hoạt động doanh nghiệp nhằm đạt được những mục tiêu về kinh tế dựa trên các yếu tố: Vật tư, con người, tiền, thiết bị.
- Đối với nhân viên, họ cần được chỉ huy, kiểm tra và điều chỉnh hành vi của họ để đáp ứng nhu cầu của tổ chức.
- Sử dụng các biện pháp khen thưởng, thuyết phục, trừng phạt để tránh người lao động biểu hiện hoặc chống đối với tổ chức.
Về nội dung:
- Lý thuyết có phần máy móc, mang thiên hướng tiêu cực về con người.
- Theo học thuyết, các nhà quản trị họ chỉ có cái nhìn phiến diện về người lao động là họ có nhu cầu về tiền nhưng bản chất lại không thích làm việc. Con người thích bị kiểm soát, càng bị kiểm soát thì họ mới làm tốt công việc.
- Khen thưởng nếu làm tốt công việc, trừng phạt khi phạm lỗi.
Nhìn chung, thuyết X theo thiên hướng tiêu cực về con người nhưng nó đưa ra phương pháp quản lý chặt chẽ. Tuy có những hạn chế như ở trên nhưng chúng ta không thể kết luận rằng học thuyết X sai hoàn toàn. Ở học thuyết này, có sự nhìn nhận con người hơi quá lạc quan nhưng cũng đưa ra được cách quản lý linh động phù hợp với một số doanh nghiệp lớn, nhiều lĩnh vực đòi hỏi sự sáng tạo của nhân viên.
- Con người từ khi được sinh ra đã có xu hướng không quan tâm đến nhu cầu của tổ chức, thay vào đó họ tự cho mình là trung tâm.
- Bản tính lười biếng, không muốn làm nhiều việc.
- Không dám chịu trách nhiệm, không có chí tiến thủ, chịu sự lãnh đạo từ người khác.
- Không có sự đổi mới, không được lanh lợi, dễ bị lôi kéo, lừa đảo với những người có dã tâm.
Từ những nhược điểm trên, học thuyết X cung cấp những phương pháp lý luận truyền thống:
- Quản lý nghiêm khắc bằng cách trừng phạt.
- Quản lý ôn hòa dựa trên sự khen thưởng.
- Quản lý nghiêm khắc và công bằng dựa trên sự trừng phạt và khen thưởng.
Ngoài ra, học thuyết X còn được khái quát theo 3 quan điểm:
- Nhà quản trị chịu trách nhiệm tổ chức các hoạt động doanh nghiệp nhằm đạt được những mục tiêu về kinh tế dựa trên các yếu tố: Vật tư, con người, tiền, thiết bị.
- Đối với nhân viên, họ cần được chỉ huy, kiểm tra và điều chỉnh hành vi của họ để đáp ứng nhu cầu của tổ chức.
- Sử dụng các biện pháp khen thưởng, thuyết phục, trừng phạt để tránh người lao động biểu hiện hoặc chống đối với tổ chức.
Về nội dung:
- Lý thuyết có phần máy móc, mang thiên hướng tiêu cực về con người.
- Theo học thuyết, các nhà quản trị họ chỉ có cái nhìn phiến diện về người lao động là họ có nhu cầu về tiền nhưng bản chất lại không thích làm việc. Con người thích bị kiểm soát, càng bị kiểm soát thì họ mới làm tốt công việc.
- Khen thưởng nếu làm tốt công việc, trừng phạt khi phạm lỗi.
Nhìn chung, thuyết X theo thiên hướng tiêu cực về con người nhưng nó đưa ra phương pháp quản lý chặt chẽ. Tuy có những hạn chế như ở trên nhưng chúng ta không thể kết luận rằng học thuyết X sai hoàn toàn. Ở học thuyết này, có sự nhìn nhận con người hơi quá lạc quan nhưng cũng đưa ra được cách quản lý linh động phù hợp với một số doanh nghiệp lớn, nhiều lĩnh vực đòi hỏi sự sáng tạo của nhân viên.
II. Học thuyết Y
Học thuyết này cũng được Douglas Mc Gregor sáng lập vào năm 1960. Là bản chỉnh sửa của học thuyết X với những giả thiết tích cực hơn về bản chất con người, cụ thể:
- Lười biếng không phải bản tính bẩm sinh của con người nói chung.
- Con người luôn có khả năng tiềm ẩn vấn đề ở đây là làm sao khơi gợi được tiềm năng đó.
- Lười biếng không phải bản tính bẩm sinh của con người nói chung.
- Con người luôn có khả năng tiềm ẩn vấn đề ở đây là làm sao khơi gợi được tiềm năng đó.
- Con người sẽ làm việc tốt hơn nếu bản thân có sự thỏa mãn.
- Lao động trí óc, lao động chân tay cũng như nghỉ ngơi, giải trí điều là hiện tượng của con người.
- Đe dọa và điều khiển không phải là biện pháp duy nhất thúc đẩy con người hoàn thành mục tiêu.
Nội dung:
- Lý thuyết linh động và thiên hướng tích cực về con người và hành vi của con
người.
- Con người thường làm việc theo nhóm, họ thích làm chủ và tự định hướng.
- Họ sẽ gắn liền với nhóm nếu họ được thỏa mãn về cá nhân.
- Bản chất của con người là thích làm việc và không trốn tránh khi có thể.
- Tài năng luôn tiềm ẩn, phải biết khơi dậy đó là vấn đề.
- Con người muốn và có thể học gánh vác trách nhiệm.
- Họ không thích bị kiểm soát, nếu bị kiểm soát sẽ không làm tốt công việc.
- Không đánh giá cao về việc trừng phạt khi họ không làm việc.
Học thuyết này có phần tích cực và tiến bộ hơn học thuyết X ở chỗ chỉ đúng bản chất của con người. Tuy nhiên thuyết này cũng có những mặt hạn chế đó là việc tuân theo học thuyết Y có thể dẫn đến sự buông lỏng trong quản lý. Chính vì vậy, học thuyết Y chỉ có thể phát huy tốt trong tổ chức có trình độ phát triển cao và có sự sáng tạo như các tập đoàn kinh tế lớn như: Unilever, P&G,
III. Học thuyết Z
Học thuyết Z được đưa ra vào những năm 70 của thế kỷ trước do tiến sĩ W.Ouchi sáng lập, được xây dựng dựa trên cả lý luận và thực tiễn.
Nội dung:
- Nhân viên đưa ra những lời đề nghị của họ sau đó cấp trên mới đưa quyết định.
- Chế độ làm việc lâu dài để nhân viên an tâm và tăng thêm tinh thần trách nhiệm trong công việc, khuyến khích nhân viên đưa ra những phương án đề nghị của mình.
- Đo đếm, đánh giá chi li, rõ ràng, mềm dẻo, giữ thể diện cho người lao động.
- Quan tâm đến mọi vấn đề của người lao động, kể cả gia đình của họ.
- Nên chú ý khâu đào tạo và phát triển năng lực của nhân viên.
- Đánh giá, đề bạc nhân viên phải toàn diện, thận trọng.
- Làm cho công việc hấp dẫn thu hút công nhân vào làm việc.
Thuyết này có nhược điểm tạo ra sức ỳ lớn trong nhân viên nhưng lại đưa ra các phương pháp có hiệu quả dẫn đến sự thành công cho công ty. Và nó trở thành học thuyết quản trị nhân sự kinh điển được nhiều doanh nghiệp áp dụng.
Bên cạnh việc áp dụng các học thuyết quản trị, nhà quản trị cũng cần quan tâm đến những yếu tố khác như môi trường làm việc, chế độ đãi ngộ, cơ hội phát triển,... Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về 3 học thuyết X, Y, Z trong Quản trị nhân lực.
Liên hệ tương tác trực tiếp qua zalo: 0359.286.819 (chị Linh - giải quyết khó khăn môn Nguyên lý kế toán, Kế toán tài chính TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC)
💥Giải đáp FREE các câu hỏi về NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
💥Nhận gia sư 1-1 cấp tốc cho người mất gốc (online/offline)
💥Nhận booking giải bài tập về nhà, đề cương ôn tập , làm mẫu các đề thi (có đáp án và giải thích chi tiết)
Đọc chi tiết dịch vụ tại đây
📍 KHÔNG NHẬN THI HỘ - HỌC LÀ HIỂU BẢN CHẤT
Nội dung:
- Nhân viên đưa ra những lời đề nghị của họ sau đó cấp trên mới đưa quyết định.
- Chế độ làm việc lâu dài để nhân viên an tâm và tăng thêm tinh thần trách nhiệm trong công việc, khuyến khích nhân viên đưa ra những phương án đề nghị của mình.
- Đo đếm, đánh giá chi li, rõ ràng, mềm dẻo, giữ thể diện cho người lao động.
- Quan tâm đến mọi vấn đề của người lao động, kể cả gia đình của họ.
- Nên chú ý khâu đào tạo và phát triển năng lực của nhân viên.
- Đánh giá, đề bạc nhân viên phải toàn diện, thận trọng.
- Làm cho công việc hấp dẫn thu hút công nhân vào làm việc.
Thuyết này có nhược điểm tạo ra sức ỳ lớn trong nhân viên nhưng lại đưa ra các phương pháp có hiệu quả dẫn đến sự thành công cho công ty. Và nó trở thành học thuyết quản trị nhân sự kinh điển được nhiều doanh nghiệp áp dụng.
Bên cạnh việc áp dụng các học thuyết quản trị, nhà quản trị cũng cần quan tâm đến những yếu tố khác như môi trường làm việc, chế độ đãi ngộ, cơ hội phát triển,... Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về 3 học thuyết X, Y, Z trong Quản trị nhân lực.
Liên hệ tương tác trực tiếp qua zalo: 0359.286.819 (chị Linh - giải quyết khó khăn môn Nguyên lý kế toán, Kế toán tài chính TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC)💥Giải đáp FREE các câu hỏi về NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
💥Nhận gia sư 1-1 cấp tốc cho người mất gốc (online/offline)
💥Nhận booking giải bài tập về nhà, đề cương ôn tập , làm mẫu các đề thi (có đáp án và giải thích chi tiết)
Đọc chi tiết dịch vụ tại đây
📍 KHÔNG NHẬN THI HỘ - HỌC LÀ HIỂU BẢN CHẤT