CHƯƠNG 1: Đại cương về nhà nước

I, Những vấn đề lý luận cơ bản về nhà nước

1. Nguồn gốc

a, Quan điểm phi Mác-xít:

-         Chủ nghĩa duy tâm: ý niệm đạo đức, lý tính

-         Thuyết thần học: lực lượng siêu nhiên

-         Thuyết gia trưởng: kế tục sự phát triển của tổ chức gia đình

-         Thuyết bạo lực: xuất hiện từ việc sử dụng bạo lực của thị tộc này với thị tộc khác

-         Tư sản: kế ước xã hội

ð Chưa giải thích đúng về nhà nước vì đây là ý kiến chủ quan

b, Quan điểm Mác-xít:

-         Phạm trù lịch sử, sản phẩm của xã hội

-         2 cơ sở hình thành:

+ Kinh tế (xuất hiện của chế độ tư hữu)

+ Xã hội (xuất hiện của giai cấp)

ð Nguyên nhân trực tếp: mâu thuẫn không thể điều hòa được

2. Bản chất

-         Giai cấp: là bộ máy của giai cấp cầm quyền (thống trị kinh tế) để bảo vệ địa vị và trấn áp giai cấp khác.

-         Xã hội: bảo vệ giai tẩng khác, giải quyết vấn đề chung của xã hội

Xem thêm: Kinh nghiệm học tập môn Pháp luật đại cương

3. Đặc trưng

-         Nhà nước thiết lập quyền lực công cộng đặc biệt

-         Nhà nước có lãnh thổ và phân chia dân cư theo lãnh thổ hình thành các đơn vị hành chính.

-         Nhà nước có chủ quyền quốc gia.

-         Nhà nước ban hành pháp luật.

-         Nhà nước quy định và thực hiện việc thu các loại thuế

4. Chức năng

-         Đối nội:

+ Chính trị

+ Kinh tế

+ Xã hội

+ Củng cố và bảo về pháp luật

-         Đối ngoại:

+ Thiết lập quan hệ

+ Bảo vệ chủ quyền

+ Tham gia hoạt động quốc tế

5. Kiểu nhà nước

-         Nhà nước chủ nô

-         Nhà nước phong kiến

-         Nhà nước tư sản

-         Nhà nước xã hội chủ nghĩa

6. Hình thức nhà nước

 

a, Hình thức chính thể

-         Cách tổ chức và trình tự cơ quan cao cấp và mối quan hệ giữa các cơ quan đó với nhân dân.

VD: Quân chủ tuyệt đối: nhà nước phong kiến

Quân chủ tương đối: Đan Mạch, Anh,…

b, Hình thức cấu trúc

Là cách tổ chức các đơn vị hành chính – lãnh thổ

-         Nhà nước đơn nhất: thống nhất, có chủ quyền chung. Chỉ có 1 cơ quan quyền lực duy nhất (Quốc hội); một cơ quan hành chính cao nhất (Chính phủ); phân chia thành các cấp hành chính.

 Vd: Việt Nam, Trung Quốc…

-         Nhà nước liên bang: có 2 hay nhiều nhà nước thành viên hợp lại, mỗi bang đều có hệ thống cơ quan riêng, các bang đều quyền độc lập tương đối.

Vd: Mỹ, Đức,…

c, Chế độ chính trị

Là phương pháp, cách thức thực hiện quyền lực nhà nước.

-Phương pháp dân chủ: gồm dân chủ thật sự , dân chủ giả hiệu,dân chủ rộng rãi, dân chủ hạn chế, dân chủ trực tiếp và dân chủ gián tiếp,…

-Phương pháp phản dân chủ: thể hiện tính độc tài, khi phương pháp này phát triển đến cao độ sẽ trở thành phương pháp tàn bạo,quân phiệt và phát xít.

II, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

1. Bản chất NN CHXHCN Việt Nam

-         Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa

-         Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân

-         Thể hiện tính xã hội rộng lớn

-         Nhà nước thống nhất các dân tộc cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam

-         Thực hiện chính sách hòa bình, hữu nghị

2. Nguyên tắc

-         Đảm bảo chủ quyền Nhân dân

-         Quyền lực là thống nhất, có sự phân công, phối hợp giữa các cơ quan

-         Đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng

-         Tập chung dân chủ

-         Pháp chế xã hội chủ nghĩa

3. Bộ máy nhà nước

*Hệ thống cơ quan quyền lực
 

 

 

*Hệ thống cơ quan tư pháp

 

Dưới đây là bộ tài liệu và thi thử trắc nghiệm môn PLĐC các trường trên toàn quốc. Xem ngay tại đây
 

Chúc các bạn học tốt !!!