Phân tích tính tất yếu của thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội. Tại sao nói quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là một tất yếu của lịch sử?
Ngày: 26/01/2024
Thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội là nấc thang đầu tiên trong sự phân kỳ của hình thái kinh tế – xã hội cộng sản chủ nghĩa. Thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội bắt đầu từ khi giai cấp công nhân và nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản giành được chính quyền và sẽ kết thúc khi những nền tảng vật chất, tinh thần của xã hội xã hội chủ nghĩa đã phát triển vững chắc. Hãy cùng Ôn thi sinh viên tìm hiểu về nội dung này nhé!
1. Tính tất yếu của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
- Một là, Chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản là 2 chế độ xã hội khác nhau về bản chất. Trong khi, chủ nghĩa tư bản được xây dựng trên chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất, duy trì áp bức, bóc lột và tồn tại những mâu thuẫn đối kháng về giai cấp thì chủ nghĩa xã hội dựa trên sự công hữu về tư liệu sản xuất, xóa bỏ áp bức, người bóc lột người, các mâu thuẫn đối kháng được giải quyết hài hòa. Rõ ràng là bản chất của 2 xã hội đã rất khác nhau, vì thế không thể ngay lập tức xóa bỏ chủ nghĩa tư bản để đi lên chủ nghĩa xã hội mà cần phải có 1 thời kỳ lịch sử nhất định ở giữa 2 chế độ xã hội khác nhau. Bất kỳ quá trình chuyển biến từ một xã hội này lên một xã hội khác đều nhất định phải trải qua một thời kỳ gọi là thời kỳ quá độ. Đó là thời kỳ còn có sự đan xen lẫn nhau giữa các yếu tố mới và cũ trong cuộc đấu tranh với nhau.
- Hai là, sự ra đời của một xã hội mới bao giờ cũng có những sự kế thừa nhất định từ những nhân tố do xã hội cũ tạo ra. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội là sự kế thừa đối với chủ nghĩa tư bản, đặc biệt là trên phương diện kế thừa cơ sở vật chất kỹ thuật đã được tạo ra bởi sự phát triển của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa. Tuy nhiên, cơ sở vật chất của chủ nghĩa xã hội mặc dù cũng là nền sản xuất đại công nghiệp nhưng đó là nền sản xuất đại công nghiệp xã hội chủ nghĩa chứ không phải là nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa. Do đó nó cũng cần phải có thời kỳ quá độ của bước cải tạo, kế thừa và tái cấu trúc nền công nghiệp tư bản chủ nghĩa.
- Ba là, các quan hệ xã hội của chủ nghĩa xã hội không tự phát nảy sinh trong lòng chủ nghĩa tư bản, chúng là kết quả của quá trình xây dựng và cải tạo xã hội chủ nghĩa. Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, dù đã ở trình độ cao cũng chỉ có thể tạo ra những điều kiện, tiền đề cho sự hình thành các quan hệ xã hội mới xã hội chủ nghĩa, đo vậy cũng cần phải có thời gian nhất định để xây dựng và phát triển những quan hệ đó.
- Hai là, sự ra đời của một xã hội mới bao giờ cũng có những sự kế thừa nhất định từ những nhân tố do xã hội cũ tạo ra. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội là sự kế thừa đối với chủ nghĩa tư bản, đặc biệt là trên phương diện kế thừa cơ sở vật chất kỹ thuật đã được tạo ra bởi sự phát triển của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa. Tuy nhiên, cơ sở vật chất của chủ nghĩa xã hội mặc dù cũng là nền sản xuất đại công nghiệp nhưng đó là nền sản xuất đại công nghiệp xã hội chủ nghĩa chứ không phải là nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa. Do đó nó cũng cần phải có thời kỳ quá độ của bước cải tạo, kế thừa và tái cấu trúc nền công nghiệp tư bản chủ nghĩa.
- Ba là, các quan hệ xã hội của chủ nghĩa xã hội không tự phát nảy sinh trong lòng chủ nghĩa tư bản, chúng là kết quả của quá trình xây dựng và cải tạo xã hội chủ nghĩa. Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, dù đã ở trình độ cao cũng chỉ có thể tạo ra những điều kiện, tiền đề cho sự hình thành các quan hệ xã hội mới xã hội chủ nghĩa, đo vậy cũng cần phải có thời gian nhất định để xây dựng và phát triển những quan hệ đó.
Xem thêm: tài liệu tổng ôn CNXHKH tại đây
- Bốn là, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội là một công việc mới mẻ, khó khăn và phức tạp. Với tư cách là người chủ của xã hội mới, giai cấp công nhân và nhân dân lao động không thể
ngay lập tức có thể đảm đương được công việc ấy, nó cần phải có thời gian nhất định.
2. Đi lên xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là tất yếu lịch sử, bởi vì:
Tính tất yếu của việc quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ Tư bản chủ nghĩa ở Việt Nam:
- CĂN CỨ VÀO LÝ LUẬN KHOA HỌC:
+ Căn cứ vào lý luận Hình thái kinh tế - xã hội của chủ nghĩa Mác-Lênin:
Thực tiễn lịch sử đã chứng minh toàn bộ lịch sử xã hội loài người phát triển qua các hình thái kinh tế - xã hội từ thấp đến cao. Nhưng do đặc điểm về lịch sử, về không gian, thời gian, về sự tác động của nhân tố khách quan và nhân tố chủ quan, có những quốc gia phát triển tuần tự, nhưng có những quốc gia phát triển bỏ qua một hay vài hình thái kinh tế xã hội nào đó. Con đường phát triển quá độ lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa ở VN là phù hợp với tính quy luật của việc “bỏ qua” một hay một vài hình thái kinh tế-xã hội trong sự phát triển của lịch sử.
+ Căn cứ vào lý luận của chủ nghĩa xã hội KH về những điều kiện để một đất nước có thể quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa:
Có sự lãnh đạo của chính đảng của giai cấp công nhân với kinh nghiệm và năng lực cần thiết trong đấu tranh CM; có sự ủng hộ của quần chúng CM; có sự giúp đỡ của lực lượng tiến bộ quốc tế... Chúng ta khẳng định: VN hoàn toàn có thể và có đủ điều kiện thực hiện quá độ bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa để đi lên chủ nghĩa xã hội.
- CĂN CỨ VÀO THỰC TIỄN:
+ Căn cứ vào xu thế phát triển của nhân loại trong thời đại ngày nay:
CM tháng 10 Nga (1917) thắng lợi mở ra thời đại mới: thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội và CS chủ nghĩa trên phạm vi toàn thế giới. Cho dù chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông u sụp đổ, thời đại ngày nay vẫn là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên phạm vi toàn thế giới. Sự vận động của lịch sử không tránh khỏi những bước quanh co, phức tạp, thậm chí có những bước thụt lùi. Cuộc đấu tranh của nhân dân các nước vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, phát triển và tiến bộ xã hội dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, song theo quy luật tiến hóa của lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.
Trên thế giới cuộc CM Khoa học – công nghệ hiện đại diễn ra mạnh mẽ và đem lại những thành tựu nhất định cho nhân loại.
Như vậy, trong xu thế phát triển tất yếu của thời đại ngày nay, VN hoàn toàn có thể đi lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa
+ Căn cứ vào thực tiễn cách mạng VN:
Quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa là sự lựa chọn duy nhất đúng đắn, khoa học, phản ánh đúng quy luật phát triển khách quan của CMVN, phù hợp với dòng chuyển động liên tục của CMVN.
- CĂN CỨ VÀO LÝ LUẬN KHOA HỌC:
+ Căn cứ vào lý luận Hình thái kinh tế - xã hội của chủ nghĩa Mác-Lênin:
Thực tiễn lịch sử đã chứng minh toàn bộ lịch sử xã hội loài người phát triển qua các hình thái kinh tế - xã hội từ thấp đến cao. Nhưng do đặc điểm về lịch sử, về không gian, thời gian, về sự tác động của nhân tố khách quan và nhân tố chủ quan, có những quốc gia phát triển tuần tự, nhưng có những quốc gia phát triển bỏ qua một hay vài hình thái kinh tế xã hội nào đó. Con đường phát triển quá độ lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa ở VN là phù hợp với tính quy luật của việc “bỏ qua” một hay một vài hình thái kinh tế-xã hội trong sự phát triển của lịch sử.
+ Căn cứ vào lý luận của chủ nghĩa xã hội KH về những điều kiện để một đất nước có thể quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa:
Có sự lãnh đạo của chính đảng của giai cấp công nhân với kinh nghiệm và năng lực cần thiết trong đấu tranh CM; có sự ủng hộ của quần chúng CM; có sự giúp đỡ của lực lượng tiến bộ quốc tế... Chúng ta khẳng định: VN hoàn toàn có thể và có đủ điều kiện thực hiện quá độ bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa để đi lên chủ nghĩa xã hội.
- CĂN CỨ VÀO THỰC TIỄN:
+ Căn cứ vào xu thế phát triển của nhân loại trong thời đại ngày nay:
CM tháng 10 Nga (1917) thắng lợi mở ra thời đại mới: thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội và CS chủ nghĩa trên phạm vi toàn thế giới. Cho dù chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông u sụp đổ, thời đại ngày nay vẫn là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên phạm vi toàn thế giới. Sự vận động của lịch sử không tránh khỏi những bước quanh co, phức tạp, thậm chí có những bước thụt lùi. Cuộc đấu tranh của nhân dân các nước vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, phát triển và tiến bộ xã hội dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, song theo quy luật tiến hóa của lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.
Trên thế giới cuộc CM Khoa học – công nghệ hiện đại diễn ra mạnh mẽ và đem lại những thành tựu nhất định cho nhân loại.
Như vậy, trong xu thế phát triển tất yếu của thời đại ngày nay, VN hoàn toàn có thể đi lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa
+ Căn cứ vào thực tiễn cách mạng VN:
Quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa là sự lựa chọn duy nhất đúng đắn, khoa học, phản ánh đúng quy luật phát triển khách quan của CMVN, phù hợp với dòng chuyển động liên tục của CMVN.
Lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc khỏi ách nô lệ thực dân của nước ta chứng minh rằng, trước khi Đảng cộng sản VN ra đời, có nhiều phong trào đấu tranh chống Pháp thấm đượm tinh thần yêu nước, bất khuất, song đều lâm vào bế tắc và cuối cùng thất bại. Và như vậy, tất cả phương án chính trị của các giai cấp, từ đường lối cứu nước theo hệ tự tưởng phong kiến, đến những đường lối tuân theo lập trường nông dân, lập trường tiểu tư sản, tư sản, đều được lịch sử khảo nghiệm nhưng rốt cuộc đều thất bại. Trong bối cảnh đó, Đảng ta ra đời, nhanh chóng giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đưa sự nghiệp CMVN không ngừng phát triển đi lên.
+ Đi lên xã hội chủ nghĩa ở nước ta là phù hợp với nguyện vọng của đại đa số nhân dân VN:
Đây là sự lựa chọn dứt khoát và đúng đắn của Đảng, đáp ứng nguyện vọng thiết tha của dân tộc, của đại đa số nhân dân. Thực tiễn lịch sử CMVN đã chấp nhận và chứng minh: Con đường cách mạng duy nhất có thể đem lại hạnh phúc thực sự cho đại đa số nhân dân và toàn thể dân tộc VN trong thời đại ngày nay là con đường “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”
Những thành tựu đã đạt được hơn 35 năm đổi mới đã chứng tỏ sự lựa chọn đó là đúng hướng, phù hợp với lợi ích của cả dân tộc và hoàn cảnh lịch sử cụ thể của nước ta, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. Toàn bộ lịch sử cách mạng Việt Nam đã chứng minh: Quy luật của CMVN là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đó là con đường phù hợp cả về lý luận và thực tiễn, cả về đặc điểm lịch sử - cụ thể trong nước và hoàn cảnh quốc tế, phù hợp với ý chí, nguyện vọng của đại đa số nhân dân VN.
+ Tiến lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua xác lập tư bản chủ nghĩa phù hợp với hoàn cảnh, tiền để kinh tế, chính trị VN lúc bấy giờ.
Việt Nam tiến lên xã hội chủ nghĩa trong điều kiện vừa thuận lợi, vừa khó khăn đan xen:
- Xuất phát từ xã hội thuộc địa nửa phong kiến, lực lượng sản xuất rất thấp, trải qua chiến tranh ác liệt để lại nhiều hậu quả nặng nề
- Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đang diễn ra mạnh mẽ => tạo thời cơ phát triển nhanh nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức
- Thời đại ngày nay vẫn là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội, dù chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ.
=> Quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua tư bản là sự lựa chọn duy nhất đúng đắn, khoa học, phản ánh đúng quy luật phát triển khách quan của cách mạng Việt Nam, đáp ứng nguyện vọng thiết tha của dân tộc, phản ánh xu thế phát triển của thời đại, phù hợp quan điểm chủ nghĩa Mác – Lênin.
Trên đây là toàn bộ nội dung về tính tất yếu của thời kỳ quá độ. NHẬN NGAY BỘ TÀI LIỆU ÔN TẬP SIÊU HOT CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC TẠI ĐÂY!!
Chúc các bạn học tốt <3
Liên hệ tương tác trực tiếp qua zalo: 0359.286.819 (chị Linh - giải quyết khó khăn môn Nguyên lý kế toán, Kế toán tài chính TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC)
💥Giải đáp FREE các câu hỏi về NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
💥Nhận gia sư 1-1 cấp tốc cho người mất gốc (online/offline)
💥Nhận booking giải bài tập về nhà, đề cương ôn tập , làm mẫu các đề thi (có đáp án và giải thích chi tiết)
Đọc chi tiết dịch vụ tại đây
📍 KHÔNG NHẬN THI HỘ - HỌC LÀ HIỂU BẢN CHẤT
Chúc các bạn học tốt <3
Chinh phục Giải tích 2 - Bứt phá điểm cao! tại đây
Ôn thi cấp tốc - giật ngay điểm A Giải tích 3 tại đây
Ôn thi cấp tốc - giật ngay điểm A Giải tích 3 tại đây
Tham gia nhóm Zalo "Ôn thi Giải tích 2, 3" là nơi chia sẻ tài liệu, kinh nghiệm ôn thi và các đề thi thử; giải đáp thắc mắc, trao đổi kiến thức và bí quyết ôn thi; đồng thời cổ vũ, động viên và hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình ôn tập.
Group zalo:
Ôn thi Giải tích 3: đã đầy 1000 thành viên
Ôn thi Giải tích 3 Plus: https://zalo.me/g/glsuur012
Ôn thi Giải tích 2: https://zalo.me/g/brjkwr032
Group zalo:
Ôn thi Giải tích 3: đã đầy 1000 thành viên
Ôn thi Giải tích 3 Plus: https://zalo.me/g/glsuur012
Ôn thi Giải tích 2: https://zalo.me/g/brjkwr032
Liên hệ tương tác trực tiếp qua zalo: 0359.286.819 (chị Linh - giải quyết khó khăn môn Nguyên lý kế toán, Kế toán tài chính TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC)
💥Giải đáp FREE các câu hỏi về NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
💥Nhận gia sư 1-1 cấp tốc cho người mất gốc (online/offline)
💥Nhận booking giải bài tập về nhà, đề cương ôn tập , làm mẫu các đề thi (có đáp án và giải thích chi tiết)
Đọc chi tiết dịch vụ tại đây
📍 KHÔNG NHẬN THI HỘ - HỌC LÀ HIỂU BẢN CHẤT