Hình như là trước nửa sau của thế kỉ XIX không có sự phân biệt thuật ngữ giữa một hình thức thực chứng và một hình thức chuẩn tắc của kinh tế học. Tuy nhiên, hiện tại, Kinh tế học thực chứng và kinh tế học chuẩn tắc là hai phân ngành chính của kinh tế học. Bài viết này Ôn thi Sinh viên sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về hai phân ngành này, bao gồm khái niệm, mục tiêu, tính chất, cách phân biệt và ví dụ cụ thể.
I. Kinh tế học thực chứng
1. Khái niệm
Kinh tế học thực chứng là phương pháp nghiên cứu kinh tế đòi hỏi mọi thứ đều được phải chứng minh, kiểm nghiệm chứ không tìm cách nhận định là sự vật phải hay nên như thế nào.
2. Mục tiêu
Mục tiêu của kinh tế học thực chứng là phân tích xem xã hội ra quyết định như thế nào về tiêu dùng, sản xuất và trao đổi hàng hóa. Kinh tế học thực chứng xem xét thế giới thực sự hoạt động như thế nào.
Đối với kinh tế học thực chứng, tất cả chúng ta xem xét những luận điểm dưới dạng: nếu điều này thay đổi thì điều kia sẽ xảy ra. Kinh tế học thực chứng trả lời cho câu hỏi "điều gì sẽ xảy ra?".
II. Kinh tế học chuẩn tắc
1. Khái niệm
Kinh tế học chuẩn tắc liên quan đến các đánh giá của cá nhân về nền kinh tế phải là như thế này, hay chính sách kinh tế phải hành động ra sao dựa trên các mối quan hệ kinh tế.
2. Mục tiêu
Kinh tế học chuẩn tắc đề cập đến "điều gì nên xảy ra?". Chẳng hạn, một phát biểu chuẩn tắc là "thất nghiệp nên được giảm xuống".
III. Cách phân biệt và ví dụ cụ thể
Tiêu chí |
KInh tế học thực chứng |
Kinh tế học chuẩn tắc |
Khái niệm |
Là kinh tế học mô tả, phản ánh, phân tích các sự kiện, hiện tượng đã xảy ra trong nền kinh tế |
Là kinh tế học đề cập về mặt đạo đức, giải quyết bằng sự lựa chọn |
Tính chất |
Khách quan |
Chủ quan |
Trả lời cho câu hỏi |
Là gì?
Là bao nhiêu?
Là như thế nào? |
Có nên hay không?
Nên làm gì? |
Ví dụ cụ thể |
1. Thuế VAT của VN năm 2023 là 10%
2. Các nhà kinh tế học với các quan điểm chính trị hoàn toàn khác nhau đều đồng ý rằng khi chính phủ áp đặt thuế đối với một hàng hóa, giá của hàng hóa đó sẽ tăng lên |
1. Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe, nên cần phải hạn chế, loại bỏ nó.
2. Phụ nữ nên được nhận khoản vay giáo dục cao hơn nam giới
3. Người lao động nên hưởng phần lợi nhuận tư bản lớn hơn |
Kinh tế học thực chứng và kinh tế học chuẩn tắc là hai phân ngành kinh tế quan trọng, cung cấp những cái nhìn khác nhau về nền kinh tế. Kinh tế học thực chứng mô tả cách nền kinh tế hoạt động, trong khi kinh tế học chuẩn tắc đưa ra các khuyến nghị về cách cải thiện nền kinh tế. Sự khác biệt giữa hai phân ngành này có thể dẫn đến các cuộc tranh luận kinh tế, nhưng cả hai đều là những công cụ quan trọng để hiểu và cải thiện nền kinh tế.