Phân biệt giữa lợi nhuận thương nghiệp, lợi tức cho vay, lợi nhuận ngân hàng và địa tô tư bản chủ nghĩa
Ngày: 10/03/2024
Lợi nhuận thương nghiệp, lợi tức cho vay, lợi nhuận ngân hàng và địa tô tư bản chủ nghĩa là các khái niệm có sự tương đồng với nhau nhưng chúng lại có những điểm khác biệt chủ yếu. Hãy cùng Ôn thi sinh viên tìm hiểu nhé!
1. Tư bản thương nghiệp và lợi nhuận thương nghiệp
- Trong chủ nghĩa tư bản, Tư bản thương nghiệp là một bộ phận của Tư bản công nghiệp được tách rời ra để phục vụ quá trình lưu thông hàng hóa của Tư bản công nghiệp.
- Việc tạo ra giá trị thặng dư và phân chia giá trị thặng dư là hai vấn đề khác nhau. Lĩnh vực lưu thông cũng như hoạt động của các nhà Tư bản thương nghiệp tuy không tạo ra giá trị thặng dư nhưng di vị trí, tầm quan trọng của lưu thông đối với sự phát triển của sản xuất và tái sản xuất nên các nhà Tư bản vẫn được tham gia vào việc phân chia giá trị thặng dư cùng với các nhà tư bản chủ nghĩa, và phần giá trị mà các nhà Tư bản thương nghiệp được chia chính là lợi nhuận thương nghiệp.
=> Vì vậy, thực chất thì lợi nhuận thương nghiệp là một phn giá trị thặng dư được sáng tạo ra trong lĩnh vực sản xuất mà nhà tư bản công nghiệp nhường cho nhà tư bản thương nghiệp để tư bản thương nghiệp bán hàng hoá cho mình.
- Việc tạo ra giá trị thặng dư và phân chia giá trị thặng dư là hai vấn đề khác nhau. Lĩnh vực lưu thông cũng như hoạt động của các nhà Tư bản thương nghiệp tuy không tạo ra giá trị thặng dư nhưng di vị trí, tầm quan trọng của lưu thông đối với sự phát triển của sản xuất và tái sản xuất nên các nhà Tư bản vẫn được tham gia vào việc phân chia giá trị thặng dư cùng với các nhà tư bản chủ nghĩa, và phần giá trị mà các nhà Tư bản thương nghiệp được chia chính là lợi nhuận thương nghiệp.
=> Vì vậy, thực chất thì lợi nhuận thương nghiệp là một phn giá trị thặng dư được sáng tạo ra trong lĩnh vực sản xuất mà nhà tư bản công nghiệp nhường cho nhà tư bản thương nghiệp để tư bản thương nghiệp bán hàng hoá cho mình.
2. Tư bản cho vay và lợi tức cho vay
- Tư bản cho vay là Tư bản tiền tệ tạm thời nhàn r̀i mà người chủa sở hữu nó cho người khác sử dụng trong một thời gian nhằm nhận được số tiền lời nhất định. Số tiền đó được gọi là lợi tức.
- Do có Tư bản tiền tệ để nhàn rỗi nên nhà Tư bản cho vay đã chuyển tiền của mình cho nhà Tư bản đi vay sử dụng. tiền nhàn rỗi khi vào tay nhà Tư bản đi vay sẽ trở thành Tư bản lưu động. Trong quá trình vận động nhà Tư bản sẽ thu được lợi nhuận bình quân nhưng nhà Tư bản đi vay không được hưởng toàn bộ số lợi nhuận bình quân đó mà phải trích ra một phần trả cho nhà Tư bản cho vay dưới hình thức lợi tức
- Như vậy, lợi tức chính là một phn lợi nhuận bình quân mà nhà tư bản đi vay phải trả cho nhà tư bản cho vay về quyền sở hữu tư bản để được quyền sử dụng tư bản trong một thời gian nhất định. Lợi tức ký hiệu là z
- Nguồn gốc của lợi tức cũng là một phần giá trị thặng dư do công nhân sáng tạo ra trong lĩnh vực sản xuất.
- Do có Tư bản tiền tệ để nhàn rỗi nên nhà Tư bản cho vay đã chuyển tiền của mình cho nhà Tư bản đi vay sử dụng. tiền nhàn rỗi khi vào tay nhà Tư bản đi vay sẽ trở thành Tư bản lưu động. Trong quá trình vận động nhà Tư bản sẽ thu được lợi nhuận bình quân nhưng nhà Tư bản đi vay không được hưởng toàn bộ số lợi nhuận bình quân đó mà phải trích ra một phần trả cho nhà Tư bản cho vay dưới hình thức lợi tức
- Như vậy, lợi tức chính là một phn lợi nhuận bình quân mà nhà tư bản đi vay phải trả cho nhà tư bản cho vay về quyền sở hữu tư bản để được quyền sử dụng tư bản trong một thời gian nhất định. Lợi tức ký hiệu là z
- Nguồn gốc của lợi tức cũng là một phần giá trị thặng dư do công nhân sáng tạo ra trong lĩnh vực sản xuất.
Xem thêm: Sản xuất hàng hóa là gì?
3. Ngân hàng và lợi nhuận ngân hàng
- Ngân hàng trong chủ nghĩa tư bản là xí nghiệp kinh doanh tiền tệ, làm môi giới giữa người đi vay và người cho vay. Ngân hàng có hai nghiệp vụ : nhận gửi và cho vay. Về nguyên tắc lợi tức cho vay phải cao hơn lợi tức nhận gửi.
- Sự chênh lệch giữa lợi tức cho vay và lợi tức nhận gửi sau khi trừ đi những chi phí về nghiệp vụ kinh doanh ngân hàng cộng với các thu nhập khác về kinh doanh tư bản tiền tệ hình thành nên lợi nhuận ngân hàng.
- Nguồn gốc của lợi nhuận ngân hàng là một phn giá trị thặng dư do công nhân sáng tạo ra trong lĩnh vực sản xuất.
- Sự chênh lệch giữa lợi tức cho vay và lợi tức nhận gửi sau khi trừ đi những chi phí về nghiệp vụ kinh doanh ngân hàng cộng với các thu nhập khác về kinh doanh tư bản tiền tệ hình thành nên lợi nhuận ngân hàng.
- Nguồn gốc của lợi nhuận ngân hàng là một phn giá trị thặng dư do công nhân sáng tạo ra trong lĩnh vực sản xuất.
4. Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa trong nông nghiệp và địa tô tư bản chủ nghĩa
- Cũng như các nhà tư bản kinh doanh trong công nghiệp, các nhà tư bản kinh doanh trong nông nghiệp cũng phải thu được lợi nhuận bình quân. Nhưng muĀn kinh doanh trong nông nghiệp thì họ phải thuê ruộng đất của địa chủ. Vì vậy, ngoài lợi nhuận bình quân ra nhà tư bản kinh doanh nông nghiệp phải thu thêm được một phn lợi nhuận siêu ngạch. Lợi nhuận siêu ngạch này tương đối ổn định và lâu dài và nhà tư bản kinh doanh nông nghiệp dùng để trả cho người sở hữu ruộng dưới hình thái địa tô tư bản chủ nghĩa.
- Như vậy,địa tô tư bản chủ nghĩa là phần lợi nhuận siêu ngạch ngoài lợi nhuận bình quân của tư bản đu tư trong nông nghiệp do công nhân nông nghiệp tạo ra mà các nhà tư bản kinh doanh nông nghiệp phải nộp cho địa chủ.
- Nguồn gốc của địa tô tư bản chủ nghĩa là là một phần giá trị thặng dư do công nhân nông nghiệp sáng tạo ra trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp.
=> KL: lợi nhuận thương nghiệp, lợi tức cho vay, lợi nhuận ngân hàng và địa tô tư bản chủ nghĩa đều là các hình thái biến tướng của giá trị thặng dư do công sáng tạo ra trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, nông nghiệp.
- Như vậy,địa tô tư bản chủ nghĩa là phần lợi nhuận siêu ngạch ngoài lợi nhuận bình quân của tư bản đu tư trong nông nghiệp do công nhân nông nghiệp tạo ra mà các nhà tư bản kinh doanh nông nghiệp phải nộp cho địa chủ.
- Nguồn gốc của địa tô tư bản chủ nghĩa là là một phần giá trị thặng dư do công nhân nông nghiệp sáng tạo ra trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp.
=> KL: lợi nhuận thương nghiệp, lợi tức cho vay, lợi nhuận ngân hàng và địa tô tư bản chủ nghĩa đều là các hình thái biến tướng của giá trị thặng dư do công sáng tạo ra trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, nông nghiệp.
Hy vọng bài viết này hữu ích với bạn, ghé ngay website Ôn thi sinh viên để tìm cho mình lộ trình ôn tập phù hợp nhé!!
Liên hệ tương tác trực tiếp qua zalo: 0359.286.819 (chị Linh - giải quyết khó khăn môn Nguyên lý kế toán, Kế toán tài chính TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC)
💥Giải đáp FREE các câu hỏi về NGUYÊN LÝ KẾ TOÁN
💥Nhận gia sư 1-1 cấp tốc cho người mất gốc (online/offline)
💥Nhận booking giải bài tập về nhà, đề cương ôn tập , làm mẫu các đề thi (có đáp án và giải thích chi tiết)
Đọc chi tiết dịch vụ tại đây
📍 KHÔNG NHẬN THI HỘ - HỌC LÀ HIỂU BẢN CHẤT